مروزه اکثر افراد و سازمان ها و ادارات به‌ منظور برآورده‌ کردن نیاز به رایانه‌ از لپ ‌تاپ‌ها و سیستم های کوچک و کم حجم مانند تین کلاینت ها و مینی پی سی ها استفاده می‌کنند. انتخاب سیستمی مناسب به نیاز کاربر و استفاده وی از این دستگاه هوشمند و شرایط  بستگی دارد. با این اوصاف انتخاب میان سیستم مجهز به دیسک حالت جامد یا همان SSD و دیسک سخت یا همان HDD یکی از مواردی است که برای کاربران به عنوان یک پرسش مطرح می‌شود.

علم رسان در این مقاله سعی دارد تا شما را بیشتر با تکنولوژی روز ابزارهای ذخیره سازی، یعنی اس اس دی (SSD) آشنا کند و برتری های درایو حالت جامد که به اشتباه هارد اس اس دی گفته می شود را نسبت به HDD یا همان هارد دیسک بررسی می کنیم.

به اشتراک ‌گذاری

هر کاربری نیازهای خاص خود را دارد و بسته به نیازها، شرایط و البته بودجه خود باید اقدام به تصمیم‌گیری نماید.

اگرچه قیمت درایوهای SSD با افت شدیدی مواجه شده‌ اما همچنان قیمت هر گیگابایت فضای ذخیره‌سازی از این دیسک‌ها در مقایسه با هر گیگابایت فضای ذخیره‌سازی دیسک سخت همچنان بالاست. از سوی دیگر در صورتی که کارایی و البته بارگذاری سریع رایانه یکی از اولویت‌های شماست مطمئنا به‌شما پیشنهاد می‌کنیم به‌دنبال خرید SSD ها باشید.

با درنظرگرفتن این موارد و فاکتورهای دیگر در این مطلب قصد داریم مقایسه‌ای میان این دو نوع درایو ذخیره‌سازی اطلاعات و البته بررسی نقاط مثبت و منفی هریک انجام دهیم.

SSD چیست؟

مطمئنا در هنگام خرید رایانه‌های جدید با لفظ SSD برخورد خواهیدکرد. پیش از هرچیز باید بدانید که SSD مخففی برای عبارت Solid State Drive است. به زبان ساده‌تر می‌توان SSD را نسخه هوشمندتر و البته با ابعاد متفاوت از فلش‌مموری‌هایی که برای انتقال اطلاعات از آن‌ها استفاده می‌کنیم دانست و طبیعتا همانند فلش‌مموری‌ها هیچ خبری از قسمت‌های متحرک در SSD نیست.

در این دستگاه‌های ذخیره‌سازی، اطلاعات بر روی میکروتراشه‌ها ذخیره می‌شوند. در طرف مقابل دیسک سخت از یک بازوی مکانیکی به‌همراه هد خواندن/نوشتن به‌منظور خواندن اطلاعات از مکان صحیح بر روی فضای ذخیره‌سازی بهره می‌برد. تفاوت این دو دستگاه منجر به سریع‌تر شدن SSD در مقایسه با دیسک سخت می‌شود.

با مثالی ساده می‌توان استفاده از دیسک سخت را گشتن به دنبال یک کتاب در اتاقی مملو از کتاب‌های مختلف دانست اما در مقابل استفاده از SSD همانند آن است که این کتاب، حاضر و آماده در مقابل شما قرارگیرد. HDD یا همان دیسک سخت به‌منظور بدست‌آوردن اطلاعات به کار فیزیکی (جابجایی مکانیکی) بیشتری در مقایسه با SSD نیاز دارد.

SSD های متداول از آنچه حافظه فلش برپایه NAND خوانده می‌شود

SSDهای متداول از آنچه حافظه فلش برپایه NAND خوانده می‌شود استفاده می‌کنند. این حافظه از نوع حافظه‌های غیرفرار است. در صورتی که بخواهیم توضیح بیشتری از واژه “غیرفرار” ارائه دهیم باید گفت می‌توانید دیسک را خاموش کنید و این دیسک فراموش نخواهد کرد که چه اطلاعاتی بر روی آن موجود بوده است که البته این ویژگی ضروری هر حافظه دائمی است.

در آغاز عرضه SSDها به بازار این شایعه مطرح شده بود که اطلاعات ذخیره‌شده بر روی این دیسک‌ها تنها پس از چندسال ازبین می‌روند. با بهره‌گیری تکنولوژی امروز می‌توان اطمینان حاصل کرد که این شایعه از پایه و اساس اشتباه است و می‌توانید اقدام به خواندن و نوشتن اطلاعات برای مدت طولانی بر روی این دیسک‌ها کنید و تا زمانی که عمر SSD به دنیا باشد اطلاعات شما نیز امن خواهند بود.

در SSD خبری از بازوی مکانیکی نیست و این دستگاه ذخیره‌سازی از پردازنده‌های تعبیه‌شده ( یا همان مغز) که کنترلر نامیده می‌شوند به‌منظور انجام عملیاتی از قبیل خواندن و نوشتن اطلاعات استفاده می‌کند. کنترلر این دستگاه نقشی مهم در تعیین سرعت SSD دارد. تصمیماتی که کنترلر در مواجهه با عملیاتی از قبیل ذخیره‌کردن، فراخوانی کردن، کش کردن و البته پاک‌کردن اطلاعات می‌گیرد عامل تعیین‌کننده در مشخص‌کردن سرعت کلی درایو است.

در اینجا قصد نداریم به بررسی دیگر عملکردهای مهم مانند تصحیح خطا، کش‌کردن خواندن و نوشتن اطلاعات، رمزگذاری و دیگر موارد بپردازیم و تنها به ذکر این مطلب اشاره می‌کنیم که کنترلر خوب، عامل تمییز یک SSD با ارزش از یک درایو SSD معمولی است. نمونه‌ای از یک کنترلر سریع، در حال حاضر (SandForce SATA 3.0(6GB/S است که از افزایش سرعت نوشتن و خواندن تا حد ۵۰۰MB/s پشتیبانی می‌کند. نسل جدید کنترلر خانواده SandForce 3700 نیز در سال ۲۰۱۳ معرفی شد و گفته می‌شود می‌تواند به سرعت ۱۸۰۰MB/s نیز برسد.

مطمئنا ممکن است این سوال برای شما نیز پیش بیاید که ظاهر SSD چگونه است و مراحل نصب و جاسازی یک دیسک SSD پس از خرید چگونه خواهد بود. با نگاه‌کردن به تصاویر زیر می‌توانید قسمت رویی و زیرین یک ۲.۵SSD اینچی را مشاهده کنید. این تکنولوژی در داخل یک بدنه پلاستیکی یا فلزی قرار می‌گیرد و ظاهری شبیه به یک باتری دارد.

در واقع ظاهر یک SSD مشابه یک دیسک سخت معمولی است. این درایوها در ابعاد ۱.۸، ۲.۵ و ۳.۵ اینچ عرضه می‌شوند که تعبیه آن‌ها در ابعادی مشابه آنچه دیسک‌های سخت نیاز دارند را میسر می‌سازد. کانکتور مورد استفاده برای این سایزهای استاندارد از نوع SATA می‌باشدSSD های کوچک‌تری نیز وجود دارند کهMini Sata  یا به اختصار mSATA نامیده می‌شود و بر روی شکاف مینی پی‌سی‌آی اکسپرس لپ‌تاپ یا تین کلاینت ها و مینی پی سی ها قرار می‌گیرند.

HDD چیست؟

دیسک‌های سخت، هارد دیسک‌ها و یا HDDها از زمان‌های دور در دسترس دوستداران تکنولوژی قرارگرفته‌اند. اولین دیسک سخت در سال ۱۹۵۶ توسط IBM معرفی شد بنابراین این تکنولوژی چیزی نزدیک به ۶۰ سال قدمت دارد. دیسک‌های سخت از خاصیت مغناطیسی به‌منظور ذخیره‌سازی اطلاعات و یا چرخش صفحه‌ها استفاده می‌کنند.

یک هد بر روی صفحه‌ها یا همان دیسک‌های در حال چرخش قرار می‌گیرد و فرآیند خواندن و نوشتن اطلاعات انجام می‌شود. هرچه این دیسک‌ها سریع‌تر چرخش کنند دیسک سخت می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. لپ‌تاپ‌ها و تین کلاینت ها و مینی پی سی های متداول امروزی از دیسک‌هایی با سرعت ۵۴۰۰ دور در دقیقه یا ۷۲۰۰ دور در دقیقه بهره می‌برند اما سرعت چرخش در دیسک‌های برخی سرورها می‌تواند به چیزی در حدود ۱۵هزار دور در دقیقه برسد.

مزایا

یکی از مزایای دیسک‌های سخت آنستکه این دستگاه‌ها می‌توانند حجم زیادی از اطلاعات را در ازای قیمت ارزان برای شما نگهداری کنند. امروزه دیسک‌های یک ترابایتی برای لپ‌تاپ‌ها و تین کلاینت ها و مینی پی سی ها غیرعادی نیستند و این میزان پیوسته در حال افزایش است. از سوی دیگر حساب‌کردن هزینه‌ای که به ‌ازای هرگیگابایت پرداخت می‌کنید با توجه به تعدد کلاس‌ها و کیفیت‌های این دیسک‌های سخت کار آسانی نیست با این وجود می‌توان با قاطعیت اعلام کرد این دیسک‌های سخت در مقایسه با SSD با ظرفیت مشابه بسیار ارزان‌تر هستند.

به‌عنوان مقایسه دیسک‌هایی مانند WD Black با ظرفیت یک ترابایت از نوع دیسک سخت، و مدل‌هایی مطرح از SSD مانند Crucial M500 با ظرفیت ۹۶۰ گیگابایت و یا Samsung 840 EVO با ظرفیت یک ترابایت چیزی در حدود بیش از پنج برابر قیمت مدل دیسک‌سخت یادشده است. با این اوصاف اگر به‌دنبال فضای ذخیره‌سازی با قیمت مناسب هستید بهترین گزینه برای شما همان دیسک‌های سخت هستند.

در خصوص ویژگی‌های ظاهری نیز دیسک‌های سخت تقریبا ظاهری مشابه SSD دارند. این دستگاه‌های ذخیره‌سازی اطلاعات نیز اغلب از رابط SATA استفاده می‌کنند. متداول‌ترین اندازه برای دیسک‌سخت لپ‌تاپ و تین کلاینت ها و مینی پی سی ها، ۲.۵ اینچ است و نسخه ۳.۵ اینچی نیز معمولا در رایانه‌های رومیزی مورد استفاده قرارمی‌گیرد.

هرچه اندازه دیسک سخت بزرگ‌تر باشد تعداد سیلندرها و صفحات، بیشتر شده و طبیعتا فضای ذخیره‌سازی بیشتری در اختیار شما خواهد بود. برخی دیسک‌سخت‌های رایانه‌های رومیزی می‌توانند چیزی در حدود شش ترابایت اطلاعات را در خود جای دهند. در زیر می‌توانید تصاویری از دیسک سخت هیتاچی مدل Deststar 7K4000 با ظرفیت چهار ترابایت را مشاهده کنید.

مقایسه کامل HDD و SSD

پس از معرفی اجمالی دیسک سخت و SSD نوبت به بررسی نیازها توسط شما است. بهترین روش برای مقایسه این دو نوع فضای ذخیره‌سازی (البته با درنظرگرفتن نیازهای خود) مقایسه شانه‌به‌شانه هریک و بررسی مزایا و معایب آن‌هاست.

در صورتی که امتیازات بدست آمده از بنچمارک‌های مختلف را بررسی و برای برد هریک از دستگاه‌های یادشده یک امتیاز قراردهیم SSD امتیاز ۹ و HDD امتیاز ۳ خواهد گرفت. آیا این بدان‌معناست که SSD سه‌برابر بهتر از HDD است؟ مطمئنا نه! همان‌طور که پیش از این نیز عنوان شد برتری یکی بر دیگری کاملا به نیازهای شما بستگی دارد. مقایسه انجا‌م‌شده در اینجا تنها راهکاری برای درنظرگرفتن مزایا و معایب در اختیار شما قرار می‌دهد. به‌منظور در اختیار داشتن راهنمایی سریع در انجام مراحل خرید لپ‌تاپ  و تین کلاینت ها و مینی پی سی ها و یا دستگاه ذخیره‌سازی جدید بد نیست نکات زیر را مدنظر داشته باشید.

دیسک سخت یا همان HDD گزینه مناسب برای شما خواهد بود اگر:

• به فضای ذخیره‌سازی با حجم بالا تا حد ۶ ترابایت نیاز دارید ( اگرچه با تکنولوژی‌هایی مانند SMR می‌توانید درایوهایی با فضایی تا ۱۰ ترابایت در اختیار داشته باشید)
• قصد ندارید هزینه زیادی صرف خرید این دستگاه کنید.
• سرعت زیاد رایانه در بارگذاری و یا اجرای برنامه‌ها برای شما اهمیت چندانی ندارد.

در طرف مقابل SSD گزینه مناسبی برای شما خواهد بود اگر:

• قصد دارید هزینه بیشتری انجام دهید تا کارایی بالاتر و سرعت بیشتری در اختیار شما قرارگیرد.
• مشکلی با فضای ذخیره‌سازی محدود ندارید و می‌توانید خود را با این مشکل سازگار کنید ( مجددا مدنظر داشته باشید که شرکت‌های سازنده SSDها در حال کار بر روی حل این مشکل هستند)

دیسک‌های سخت همچنان گزینه‌ای محبوب برای اکثریت کاربران متوسط هستند و معمولا این گزینه را به‌عنوان ابزار ذخیره‌سازی در رایانه جدید خود انتخاب می‌کنند که عمده دلیل آن نیز قیمت پایین‌تر آن است. با این اوصاف رفته رفته کاربران بیشتری به سمت کارایی محاسباتی بالاتر در رایانه‌ها جذب می‌شوند و گزینه‌ای برای استفاده از SSD در رایانه‌ها و تین کلاینت ها و مینی پی سی ها در مقابل آن‌ها قرار می‌گیرد.

باید اذعان داشت SSDها در مسیر درست و رو به پیشرفت در جهت تبدیل شدن به گزینه اصلی و استاندارد جهت استفاده به‌عنوان فضای ذخیره‌سازی اصلی در لپ‌تاپ‌های جدید و تین کلاینت ها و مینی پی سی ها قراردارند و البته در گزینه‌هایی مانند اولترابوک‌ها که از قابلیت حمل و نقل بالایی برخوردارند به‌عنوان گزینه پیش‌فرض مدنظر قرار می‌گیرند.

مدنظر داشته باشید که همواره بازار مناسب برای هردو فضای ذخیره‌سازی یعنی HDD و  SDD  وجود دارد. حضور دستگاه‌های mSATA SSD و درایوهای هیبریدی که هر دو گزینه SSD و HDD را در خود دارند نیز گزینه‌ای دیگر برای کاربرانی است که به‌دنبال بهترین‌ها در جهان تکنولوژی هستند.

با مقایسه SSD با HDD ، اولین نکته حائز اهمیت عدم استفاده از قطعات متحرک مکانیکی در تولید SSD است که برتری های زیر را برای این محصول فراهم می کند :

دسترسی سریع

هاردهای مغناطیسی بر خلاف SSD ها برای دسترسی به اطلاعات نیازمند بالارفتن سرعت چرخش دیسک ها و تعویض Head خواننده می باشد.

SSD ها برای خواندن اطلاعات به هیچ کدام از عملیات های بالا نیازمند نیستند و توانایی دسترسی مستقیم تصادفی به اطلاعات را دارند. در نتیجه سرعت بارگذاری سیستم عامل و دسترسی به داده ها در آنها بسیار بالاست.

مقاومت بالا در برابر لرزش و ضربه

SSD ها ضربه و لرزش تا  1500G را تحمل می کنند و حتی در حین لرزش وقفه ای در عملیات شان ایجاد نمی شود ولی HDD ها نهایتا تا  900G شوک را تحمل می کنند و به دلیل داشتن قطعات متحرک در حین لرزش ممکن است عملیات را متوقف کنند. این به معنای مقاومت ۱.۶ برابر در مقابل ضربه است که SSD ها را برای نوت بوک  تین کلاینت ها و مینی پی سی ها بسیار مناسب می نماید .

مصرف انرژی کمتر و تولید گرمای کمتر

SSD ها ۲۰ درصد کمتر از HDD ها انرژی مصرف می کنند و مصرف باتری نوت بوک یا برق در تین کلاینت ها و مینی پی سی ها را بسیار کاهش می دهند.هارد مغناطیسی در حالت بیکاری بیش از ۴ وات و SSD کمتر از ۰.۵ وات انرژی مصرف می کنند . در حالت پر کاری این رقم در هارد مغناطیسی به ۶ و در SSD کمتر از ۲ می رسد SSD ها گرمای کمتری نیز در حین کار تولید می کنند که این برای تین کلاینت ها که فاقد فن می باشند بسیار حائز اهمیت است.

قابلیت اطمینان بالا

مقیاس اندازه گیری مقاوت ابزارهای ذخیره سازی اطلاعات MTBF مخفف Mean Time Between Failures  به معنای میانگین زمان خرابی می باشد.زمان خرابی SSD ها ۱.۲ میلیون ساعت و هاردهای مغناطیسی به دلیل داشتن قطعات مکانیکی ۶۰۰ هزار ساعت تخمین زده شده است.(دو برابر HDD)

عدم تولید صدا

هاردهای مغناطیسی در حین کار۲۴db  صدا تولید می کنند ولی هاردهای SSD هیچ تولید صدایی در هنگام کار ندارند.

وزن کمتر

SSD های نوت بوکی یک پنجم هاردهای مغناطیسی نوت بوکی وزن دارند.یک درایو جامد ۸۰ گرم و یک دیسک سخت ۷۵۰ گرم وزن دارد. و در عین حال حجم کمتری نیز دارند.

تحمل گرما و سرما

دمای عملیاتی هاردهای مغناطیسی نوت بوک از ۵ تا ۵۵ درجه سلسیوس و دمای عملیاتی SSD های نوت بوک از ۰ تا ۷۰ درجه سلسیوس است.